Van uilenwerkgroep naar natuurbeschermers

Stichting Hofvogels is in 2016 opgericht. Wat begon als een ‘uilenwerkgroep’ ontwikkelde zich in de loop van de tijd naar een stichting die zich breder actief inzet voor de natuur en de biodiversiteit. Met specifieke aandacht voor het behoud van de steen-, kerk- en bosuilen en torenvalken. Ruud de Koning is vrijwilliger en één van de vier vogelringers in de Hof van Twente.

Uilenkasten en de vrijwilligersgroep

“Bij de Hofvogels helpen we met zo’n 70 vrijwilligers met het in stand houden van broedvogels, waaronder steenuilen, kerkuilen en bosuilen. Dat doen we onder andere door het plaatsen en onderhouden van geschikte nestkasten op daarvoor geschikte plaatsen. Die nestkasten bouwen we zelf. Daarvoor hebben we een speciale werkgroep binnen onze stichting, met de toepasselijke naam ‘de Kast’n Kearls’. Onze vrijwilligersgroep is een mooie mix van enthousiaste mannen en vrouwen in verschillende leeftijdscategorieën. Wat ons bindt is onze interesse in de natuur. En de wil om mee te werken aan een meer biodivers landschap in de Hof van Twente.”

Landelijk overzicht van vogelstand

“Naast het maken en ophangen van de nestkasten doen we ook nestkastcontroles. Vooral in het broedseizoen, van maart tot augustus. Verder hebben we vier vrijwilligers die door het Vogeltrekstation Nederland zijn opgeleid tot ringer. Daar ben ik er zelf één van. Alleen opgeleide en gecertificeerde vrijwilligers mogen vogels ringen. Omdat je wel het nest verstoort. Als ringer klim je hoog op de ladder en haal je de jongen uit de kast. Het is heel fijn dat je altijd op pad gaat met een assistent-ringer die alle benodigdheden klaarzet. De nestkastcontroleurs registreren vervolgens allerlei gegevens in de landelijke database van het Vogeltrekstation. Zo ontstaat er landelijk een overzicht van de vogelstand per soort.

Als mensen vragen waarom ik avond aan avond op stap ben voor de uilen, zeg ik altijd: ‘Uilen staan aan het toppunt van de biodiversiteit’. Als je een uil op je erf hebt weet je dat het met de biodiversiteit dik in orde is. Uilen zorgen ook voor de meest biologische manier van ratten- en muizenbestrijding. De kerkuil is qua evolutie een heel aparte en op zichzelf staande soort. En het zijn toch majestueuze vogels!”

Samenwerking cruciaal

“Vogelsoorten zijn afhankelijk van veilige en comfortabele broed- en verblijfplaatsen. En ze hebben het hele jaar door voldoende voedsel nodig. Daarom werken we actief en projectmatig aan een meer biodiverse omgeving op erven en in het buitengebied. Samenwerking met allerlei partijen is hierbij cruciaal. We versturen regelmatig nieuwsbrieven naar circa 1200 adressen, geven voorlichting en educatie op markten en evenementen, verzorgen presentaties aan buurtschappen en geven brochures en boekjes uit. Dat alles moet zorgen voor meer kennis en begrip voor de natuur en het landschap. En voor de uilen natuurlijk! We hopen dat het delen van deze kennis resulteert in meer begrip en samenwerking met allerlei partijen en particulieren.

Met subsidies van de Provincie Overijssel hebben we al ongeveer 125 erven natuurvriendelijk kunnen inrichten. Daarnaast kijken we ook welke erven geschikt zijn voor het ophangen van nestkasten. Omdat het hierbij gaat om particulier terrein uiteraard in nauwe afstemming en in samenwerking met de eigenaren. Ondertussen hebben we in de Hof van Twente op circa 500 erven nestkasten onder onze hoede.”

KleurRijk Leven
“Waar ik blij mee ben is het werk van de gemeente Hof van Twente, de Groene Loper en Steenbreek. Bijvoorbeeld binnen het programma KleurRijk Leven. Hierin is een groot aantal projecten uitgevoerd op het gebied van biodiversiteit. Dat ging heel breed; van groene schoolpleinen voor kinderen, een moestuincursus, lokaal voedsel, het afkoppelen van regenwater, stoepgroen, tot het streven naar biodiversiteit langs bermen en in sloten. Waar wij vooral actief zijn in het buitengebied, doen zij dat in de bebouwde omgeving. Zo vullen we elkaar mooi aan.”

Meebewegen met de actualiteit

“Als je me vraagt wat op dit moment ons meest urgente vraagstuk is zeg ik: ‘We bewegen altijd mee met de actualiteit’. De toenemende verduurzaming van woningen en woonwijken heeft gek genoeg negatieve gevolgen voor de nestgelegenheid voor vogels. Die nota bene vanuit de Natuurbeschermingswet beschermd zijn. Denk aan de gierzwaluw, de huismus en de vleermuis. Daarom inventariseert onze werkgroep Gierzwaluw en Vleermuis momenteel de aanwezigheid van deze soorten en nestgelegenheden. Daarbij werken we dan weer nauw samen met de gemeente, ecologisch bureau Eelerwoude en woningcorporaties.”

Groeiende interesse voor natuur en biodiversiteit

“Dit jaar merken we dat er weinig uilenbroedsels zijn. Door het natte voorjaar zijn er weinig muizen. Dus te weinig voedsel, waardoor uilen niet gaan broeden. Of in het ergste geval hun eigen jongen opeten. Ondanks onze zorgen om de natuur is er ook goed nieuws. Er is een groeiende interesse voor de natuur en biodiversiteit onder de inwoners van de gemeente. Dit is volgens ons mede het gevolg van de activiteiten door bijvoorbeeld de Groene Loper, Steenbreek, Stichting Weidevogels, onze Hofvogels et cetera. Steeds meer mensen melden zich bij ons als vrijwilliger en we krijgen ook steeds meer vragen ‘wat te doen’. Of aanvragen voor een nestkast of hulp bij plannen om een erf te verduurzamen. Dat is toch een opsteker!

Dus tegen bewoners die iets willen doen zeg ik dat ze kunnen investeren in het meer vergroenen van hun tuin of buurt. Hiermee bied je de natuur en de daarin levende soorten bescherming. Bovendien doe je iets aan de toenemende hittestress. Erfbewoners kunnen investeren in een meer biodivers ingericht erf of gebied. Als je dat aanplant met streekeigen planten, verhoog je niet alleen de biodiversiteit, maar wapen je je ook tegen de toenemende droogte. Bomen en planten houden immers meer water vast. Meer biodiversiteit levert meer insecten en andere soorten op, waarmee je plagen voorkomt of bestrijdt.”

Meer info: info@hofvogels.nl